De Wet Kwaliteitsborging voor beginners

Dit blog is geplaatst op 11 oktober 2016

Minister Blok kickt er op om deze nog vastgesteld te krijgen tijdens zijn regeerperiode (die volgend jaar afloopt), want dan kan hij zeggen dat hij de belangen van bouwconsumenten zo geweldig beschermd heeft: De Wet Kwaliteitsborging.

Nu werk ik momenteel vooral in het nabije buitenland, en zie dat nog wel even voortduren, dus in de directe zin van het woord ben ik een totale beginner ten opzichte van deze Wet Kwaliteitsborging. Net als ongeveer 95% van de bouwers die in Nederland actief zijn. Die, zoals te doen gebruikelijk, eerst de kat uit de boom kijken voordat we hier iets mee doen. Laat deze Wet eerst maar eens Wet worden, dan kijken deze actieve bouwers wel wat het impact is.

Dus beetje Googelen: Minister Blok vindt het allemaal ontzettend belangrijk, want de bouwconsument moet beter beschermd worden. Nu is het toch niet zo dat dagelijks de gebouwen met tientallen tegelijk instorten, maar minister Blok heeft een punt: de bouw blinkt niet uit in streven naar uitmuntende kwaliteit. Dat terwijl, lees de diverse websites van bouwbedrijven er maar op na, al die bedrijven vooral betrouwbaar, deskundig en ervaren zijn. Al vinden al die bouwbedrijven dat vooral van zichzelf, klantenreacties ontbreken meestal. Blijkbaar gaat er ergens iets fout.

Dat streven naar uitmunten kwaliteit doen ze bijvoorbeeld bij een bedrijf als Apple wel, en die zijn in een kleine 50 jaar na het beginnen in de garage bij de ouders thuis, uitgegroeid is tot één van de meest waardevolle bedrijven ter wereld. Die doen dus iets goed. Hebben die iets als een Apple – wet nodig? Moeten de Apple consumenten beschermd worden tegen ondermaatse Apple kwaliteit? Dacht het niet, zeg ik als trotse bezitter van een Apple 5 mobieltje.

Zo kunnen nog heel veel meer bedrijven en sectoren genoemd worden. Welke branche heeft in hemelsnaam een Wet Kwaliteitsborging nodig om consumenten te beschermen? De bouw dus.

De Wet moet inhouden dat verantwoordelijkheden niet langer door hoofdaannemers naar de diverse onderaannemers afgeschoven gaan worden. Hoe je dat met een Wet denkt te bereiken, is me volslagen onduidelijk. Een garantie voor nieuwe soorten contracten met nog meer onleesbare kleine letters en voorwaarden, opgesteld door de advocaten van de diverse bouworganisaties. Want die gaan potentiële extra risico´s echt niet op hun nek laten stapelen.

Ander argument van de Wet Kwaliteitsborging: de Wet, zo stelt Cobouw, rekent af met de Gemeentelijk afdeling Bouw- en Woningtoezicht. Houdt slechts een beperking van werkzaamheden in, voor zo ver ze nu nog een enkel moment van actieve controle uitvoeren en / of actief zijn? Dit lijkt meer op een uitermate ordinaire bezuinigingsmaatregel.

Dan laten die afdelingen Bouw- en Woningtoezicht zich niet zo maar overkomen. Bij een eerste ”test” van die nieuwe Wet Kwaliteitsborging in de praktijk, dus quasi zonder Gemeentelijke controle, in de Gemeente Den Haag, blijkt meteen, zo wordt – niet geheel toevallig door de afdeling Bouw- en Woningtoezicht ontdekt – dat 2 woningen instortingsgevaar hadden daar deze ambtenaren niet actief controleerden. Wat een toeval. Gelooft u het? Niet toevallig een kwestie van jezelf ineens ontzettend belangrijk maken, je bestaansrecht proberen te redden, en daarbij dankbaar gebruik maken van de media?

Kortom, mijn mening: Het kwaliteitsdenken in de bouw aanwakkeren en stimuleren: acuut doen. Met behulp van deze Wet Kwaliteitsborging? Vergeet het, die voegt niets toe. Dat is niet de oplossing van het kwaliteitsprobleem.

Dat is logisch, want als je het probleem niet kunt definiëren, komt de oplossing meestal niet uit de lucht vallen. Zelfs niet in de vorm van een Wet Kwaliteitsborging.

Hoe dan wel?

1. Opdrachtgevers en bouwmanagementbureau’s die het waanidee dat aanbesteden tot het beste inkoopresultaat leidt, achter zich laten. Want de verhouding tussen de kwaliteit van de aanbestedingsstukken en hetgeen wat de opdrachtgever echt gebouwd wil hebben, die verhouding loopt met de moderne steeds complexere bouwprojecten en dito bouwprocessen steeds verder mank. Wat en hoe gebouwd moet worden staat steeds verder van de aanbesteding vandaan, laat staan dat je daar een serieuze prijs aan kunt hangen. Maar ja, overheden en dus ook Minister Blok, zijn de meest fanatieke aanbesteders, die hebben het gezonde denken achter zich gelaten onder politieke dwang.

2. Maar al die achter de aanbestedingen aan kruipende aannemers blijven actief op deze doodlopende weg, want daar is de omzet te halen. Anders kun je je bedrijf net zo goed meteen sluiten. Met steeds die focus op dat laagste prijskaartje, allemaal korte termijn denken. Eerst scoren, en dat nog wat winst proberen te creëren door die onderaannemers nog eens goed door de mangel te halen. De sfeer en samenwerking op de bouwplaats? Daar hebben we uitvoerders voor, anders het probleem van de projectleider. Kwaliteit? We zijn toch allemaal goede bouwers en weten wel wat we doen.

3. Dus al die aannemers moeten ook eens serieus in de spiegel kijken. Zich afvragen of een bestaan op basis van projecten waar je zelf nauwelijks invloed op hebt, die je nog steeds in zware concurrentie van de markt moet zien te trekken, of dat nu de enige manier is om je bedrijf draaiende te houden. Ook al doe je het al jaren zo, en zo mogelijk de generaties voor jou idem dito. Ondernemen is toch iets nieuws op de markt brengen, en jezelf daarmee te onderscheiden van de grote grijze massa?

Creëer zelf dat kwalitatieve super product van topkwaliteit, steek je middel vinger op naar Minister Blok, want die Wet Kwaliteitsborging, daar veeg je dan vrolijk je achterste mee af.

Dat onderscheid creëren is moeilijk, lastig, vraagt creativiteit, investeringen en onzekerheid. Dat klopt, ondernemen is nog nooit zonder risico en inspanning geweest. Als je hier zo tegen op ziet als ondernemende aannemer, kun je misschien beter ergens bij een afdeling Bouw- en Woningtoezicht gaan werken. Dan mag je die nieuwe Wet Kwaliteitsborging, mocht deze toch op een bepaalde manier realiteit worden, gewoon langs je af laten glijden.