Protect the dodo way of life! Deze blog is niet bedoeld voor gamechangers…

Dit blog is geplaatst op 3 maart 2020

De opgave waar we voor staan is enorm. Een CO2-neutrale woningvoorraad in 2050. Met nog slechts 30 jaar en 7 miljoen woningen te gaan, is duidelijk dat we voorlopig nog niet klaar zijn met de energietransitie in de gebouwde omgeving. Reken even mee: het verduurzamen van 2,4 miljoen sociale huurwoningen in 30 jaar tijd vraagt om een tempo van 80.000 woningen per jaar en dus 220 woningen per dag. En dat naast de nieuwbouwopgave van minimaal 75.000 woningen per jaar.

Toch vliegt een groot deel van de sector deze transitie nog altijd aan door inzet van unieke projecten, labelsprongetjes en kleinschalige pilots. Suboptimalisaties van het bouwproces zoals we dat al eeuwen kennen. Innovaties op productniveau die resulteren in steeds iets betere isolatiewaarden of een beetje proceswinst in het complexe bouwproces. Als me in de afgelopen jaren één ding duidelijk is geworden, dan is dat we met elkaar de opgave niet kunnen waarmaken door te blijven doen wat we altijd deden. Voor nieuwbouw en renovatie zijn radicale, opschaalbare innovaties nodig die het transformatieproces van de woningvoorraad fundamenteel anders aanpakken. De opkomst van Nul op de Meter concepten en energieleverende nieuwbouwwoningen die als kant-en-klare bouwpakketten op de vrachtwagen arriveren, zijn daarbij een zeer welkome en dappere eerste stappen en een teken dat het ook anders, sneller en beter kan.

Maar we moeten verder. Naar meer aanbod in onderscheidende aanpakken en meer opdrachtgevers die standaardiseren, inkopen in plaats van aanbesteden en stoppen met pilot na pilot. Dóórzetten met opschaling van de vraag bij de opdrachtgevers en kostenreductie aan de aanbodzijde. Niet denken in unieke projecten, maar in continue programma’s. Project- en bouwproductoverstijgende ontwikkelingen waarmee minimaal op bouwdeelniveau op grote schaal woningen aangepakt kunnen worden. Waarom nog daken isoleren met een plaatje isolatie van enkele centimeters als we weten dat dit niet voldoende is om aan de CO2-neutrale norm van 2050 te komen? Waarom nog op grote schaal milieubelastende materialen verwerken terwijl we weten dat 100% circulair de norm gaat worden? De sector is druk stapjes vooruit te zetten, maar heeft geen helicopterview op wat nodig is om de doelstellingen te halen. Om de klus te klaren zijn innovaties op productniveau onvoldoende. We hebben echte gamechangers nodig!

Toen ik enkele weken geleden met mijn kids de hilarische animatiefilm Ice Age weer eens terugkeek, werd het me duidelijk: De situatie in de woningbouw laat zich goed vergelijken met de uitstervende dodo’s uit Ice Age. Ogenschijnlijk bewust van hun naderend onheil doen ze hun stinkende best om te overleven. Door inzet van een ogenschijnlijk sterke leiding, investeren in bewustwording en serieuze teambuilding denken de dodo’s grip te hebben op hun situatie. “Protect the dodo way of life”, is de boodschap van de dappere dodoleiding. De evolutie leert ons dat aanpassing aan de omstandigheden toch echt beter werkt dan het beschermen van wat je altijd deed. Hoe het met de dodo’s afloopt weet iedereen die de film kent. Voor alle anderen: hier het hilarische fragment met een duidelijke boodschap. Voor u de keuze: dodo of gamechanger?