Circulariteit, een nieuw en nog relatief onbekend begrip

Dit blog is geplaatst op 19 februari 2019

De laatste jaren is er weer een toenemende interesse in duurzaam bouwen. En niet alleen in de bouw zijn we geïnteresseerd in duurzaamheid, het is sowieso een onderwerp dat hoog op de agenda staat in onze maatschappij. De aandacht voor dit onderwerp is snel gegroeid door alarmerende rapporten over ‘global warming’, het klimaatakkoord in Parijs en een verandering in denkwijze van consumenten. Plastic tasjes bij kledingzaken? Daar betaal je tegenwoordig extra voor. En we proberen verder onze huizen zo energie neutraal mogelijk te maken, zowel nieuwbouw als bestaande bouw wordt aangepakt.

Onbekend terrein

We volgen dit onderwerp nu al een aantal jaren en we hebben de vraag naar duurzaam bouwen en de bereidheid om hierin te investeren zien veranderen. Waar in de crisisjaren in de bouwsector de bereidheid om te investeren nog relatief laag was, zien we dat nu in een meerderheid van de projecten duurzaamheid een belangrijk onderdeel is. Daarnaast zien we dat er steeds vaker over circulair bouwen gesproken wordt. Je leest hier diverse artikelen over, maar het wordt voornamelijk nog op zeer kleine schaal toegepast en wat circulair bouwen precies is, dat is nog relatief onbekend.

Wat is circulariteit?

Wanneer we het hebben over duurzaamheid, hebben we een duidelijke ontwikkeling gezien wanneer het gaat over wat hieronder wordt verstaan. Waar in het begin voornamelijk nog bedoeld werd dat duurzaamheid voornamelijk te maken heeft met het gebruik van duurzame materialen, wordt het tegenwoordig steeds meer gezien als het terugdringen van energieverbruik in gebouwen en het ontwerpen van gebouwen die een gezond leefklimaat hebben voor de eindgebruiker. Circulariteit daarentegen is dus nog een relatief nieuw begrip en dat merk je ook. De markt ziet circulariteit nog vooral als het terugdringen van afvalstromen en het recyclen van afval. Veel minder nog gaat het over het hergebruik van materialen, het nadenken over de volledige levenscyclus van gebouwen en de potentiële waarde van materialen nadat het oorspronkelijk gebruik is afgelopen. Dat vergt ook een heel andere manier van denken en biedt kans voor nieuwe business modellen voor allerlei partijen in de keten. In het Q4 rapport van de European Architectural Barometer heeft USP Marketing Consultancy dit topic voor het eerst uitgebreid onderzocht onder Europese architecten in acht verschillende landen. Het is interessant om te zien dat er nog grote verschillen zijn in wat circulariteit precies inhoudt, maar dat er ook grote verschillen zijn in wanneer architecten denken dat onze bouweconomie volledig circulair zal zijn. Nederlandse architecten zijn hierin vrij negatief. En ik ben benieuwd of ze tot de meest pessimistische horen, of juist tot de meest realistische. Want dat we nog een lange weg te gaan hebben, dat is duidelijk. Zodra we als sector niet duidelijk hebben wat circulariteit inhoudt, is het vrij lastig om gebruik te maken van nieuwe mogelijkheden. Wellicht dat daar voor fabrikanten een mooie taak ligt om een eerste stuk informatievoorziening naar de markt op zich te nemen, aangezien daar momenteel nog een gebrek aan is.