Arbeidstekorten in de bouw: Nederland een vreemde eend in de bijt?

Dit blog is geplaatst op 13 augustus 2019

“Arbeidstekorten in de bouw”, een krantenkop die de laatste tijd in veel Nederlandse kranten te lezen is. Het personeelstekort in de bouw is groot en de zoektocht naar bouwpersoneel is in volle gang, maar zien we dit tekort eigenlijk ook terug in de rest van Europa?

Eigenlijk niet. Opvallend is dat dit arbeidstekort in de bouw over het algemeen niet te zien is in de rest van Europa. Uit het onderzoek ArchVision van USP Marketing Consultancy onder architecten uit 8 verschillende landen in Europa, blijkt namelijk dat alleen in Nederland en Duitsland een personeelstekort wordt gezien. Bovendien is niet eenduidig aan te wijzen waar dan precies een tekort aan is. Zo schreeuwt de Nederlandse markt om meer aannemers, terwijl in Duitsland vooral een tekort is aan metselaars en elektriciens.

Tekort aan personeel en bouwmaterialen

Al met al zorgt dit personeelstekort voor problemen en verwacht wordt dat dit tekort de komende vijf jaar blijft bestaan. Naast het tekort aan personeel in de bouw is er in Nederland ook een tekort aan bouwmaterialen bij toeleveranciers. Zo wordt in Nederland met name een tekort aan beton opgemerkt. Al deze tekorten kunnen verdere groei belemmeren; wachttijden lopen op en prijzen stijgen.

Meer prefabricage

Een gevolg is een toename van prefabricage, ook wel prefab genoemd. Materialen worden van tevoren in een fabriek of werkplaats tot elementen gemaakt, waarna deze naar de bouwplaats worden getransporteerd en verwerkt.

Zoals in mijn eerdere blog al naar voren is gekomen, is prefab één van de belangrijkste trends binnen de bouwsector. Zo blijkt uit de European Architectural Barometer van USP Marketing Consultancy dat in ongeveer een kwart van alle bouwprojecten in Europa een vorm van prefab wordt toegepast. Nederland is hierin een voorloper, bij meer dan 60% van de bouwprojecten wordt een vorm van prefab toegepast. Daarnaast geeft alleen in Nederland een meerderheid van de architecten aan dat het arbeidstekort een drijfveer is voor het gebruik van meer geprefabriceerde elementen.

Arbeidstekort blijft een agendapunt

Hoewel in veel landen binnen Europa momenteel geen personeelstekort wordt gezien, verwachten toch ook deze landen dat een arbeidstekort in de bouw de komende jaren een onderwerp van aandacht blijft of wordt. Ik denk daarom dat het van belang is dat er meer aandacht wordt besteed aan het aantrekkelijker maken van het vak en technische opleidingen. Tijdens de crisis werd er veel minder gebouwd en zijn veel jongeren noodgedwongen uit de bouw en techniek vertrokken. Veel van deze jongeren zijn na de crisis niet meer teruggekeerd in de bouw en/of hebben zich omgeschoold. Er moeten dingen veranderd worden om weer jongeren aan te trekken: bied kansen voor ontwikkeling en groei, bied uitstekende arbeidsvoorwaarden en doe iets aan het imago van de branche. De bouw werkt tenslotte met hi-tech apparatuur, robots en de meest geavanceerde technieken! En ja, er is sprake van vergrijzing en de bouw vergrijst mee. Dat is vervelend, maar een feit. Maak daarom goed gebruik van de kennis en jarenlange ervaring van de senioren voor het opleiden en begeleiden van de nieuwe toestroom aan junioren in deze branche. Tot slot kan er meer beroep worden gedaan op buitenlands personeel. De Brexit bijvoorbeeld zorgt ervoor dat er nu personeel beschikbaar is, dat eerst in het Verenigd Koninkrijk zou gaan werken. Het EIB stelt dat dit bijna 1500 extra buitenlandse krachten per jaar kan opleveren! Mijn advies: blijf denken in kansen en mogelijkheden.